دستورالعمل نحوه تاسيس و فعاليت شعب ودفاتر نمايندگي تشكلهاي مردم نهاد
ماده يك :
درراستاي توسعه فعاليت تشكلهاي مردم نهاد و ارائه خدمات در سطح استانها و شهرها و روستاهاي كشور و همچنين بهرهمندي از ظرفيتهاي جامعه و تعامل باگروههاي هدف ، دستورالعمل نحوه تاسيس شعب ودفاتر نمايندگي تشكلهاي مردم نهاد به شرح زير ابلاغ مي گردد.
تشكلهاي مردم نهاد كه حداقل 2 سال از تاريخ ثبت آنها سپري شده است ، درصورت داشتن طرح توجيهي و توانمندي مالي و اجرايي جهت توسعه فعاليت در استانها و شهرستانها ، مي توانند درخواست تاسيس شعبه يا دفتر نمايندگي را به مرجع صدور پروانه فعاليت ارائه كرده و براساس مقررات اين دستورالعمل ، موافقت نامه تاسيس شعبه يا دفترنمايندگي را ازهيات نظارت محل فعاليت(استانداري يا فرمانداري ذيربط) دريافت نمايند.
ماده 2 :
محدوده فعاليت تشكلهاي مردم نهاد اعم از ملي ، استاني و شهرستاني ، صرفا محدود به دفتر مركزي ، طبق نشاني مندرج در اساسنامه مصوب مي باشد و ايجاد دفتر نمايندگي يا شعب و استقرار هرگونه تشكيلات و دفتر ، در خارج از محدوده مذكور ، مستلزم ارائه تقاضانامه كتبي به مرجع صدور پروانه فعاليت و اخذ موافقت نامه براساس مقررات اين دستورالعمل مي باشد .
تشكلهاي مردم نهاد مي توانند صرفا در محدوده فعاليت مندرج در اساسنامه مصوب يا پروانه فعاليت ، اقدام به تاسيس شعب و دفاتر نمايندگي نمايند .
تعاريف و مفاهيم :
ماده 3 :
1. تشكلهاي مردم نهاد : شامل موسساتي هستند كه به استناد تصويب نامه شماره 27862 /ت 31281 ه مورخ 8/5/84 هيات وزيران ، داراي پروانه فعاليت بوده و به ثبت رسيده اند.
2. مرجع صدور پروانه فعاليت : شامل هيات نظارت كشور ( وزارت كشور) ، هيات نظارت استان ( استانداريها) و هيات نظارت شهرستان (فرمانداريها) مي باشد.
3. تشكل مركزي : تشكلهاي مردم نهاد كه اقدام به تاسيس شعبه يا دفتر نمايندگي در زير مجموعه خود مي نمايد در اين دستورالعمل بعنوان "تشكل مركزي" تلقي مي شوند .
4. تصويب نامه هيات وزيران : تصويب نامه شماره 27862 /ت 31281 ه مورخ 8/5/84 هيات وزيران (آئين نامه اجرايي تاسيس و فعاليت سازمانهاي غيردولتي) .
5. معرفينامه : شامل نامه اي است كه از سوي مرجع صدور پروانه فعاليت تشكل مركزي مبني بر موافقت و معرفي جهت تاسيس شعبه يا دفتر نمايندگي ، خطاب به استانداريها ويا فرمانداريها صادر مي شود .
6. موافقت نامه تاسيس شبعه و دفتر نمايندگي (مجوزشعبه و دفتر نمايندگي) : موافقت نامه شامل مجوزي است كه از سوي استانداريها و فرمانداريهاي سراسر كشور ، جهت تاسيس و آغاز فعاليت شعب و دفاتر نمايندگي ، به شرح فرم پيوست اين دستورالعمل صادر مي گردد .
ماده 4 : دفتر نمايندگي :
دفتر نمايندگي شامل نهادي است كه به نمايندگي از يك تشكل، در يك محدوده جغرافيايي مشخص براساس شاخصهاي تقسيمات كشوري ، جهت انجام امور مشخص ايجاد مي شود و بعنوان وكيل يا كارگزار تشكل مركزي، عمل مي كند .
1. تاسيس دفتر نمايندگي ، بنابه تصميم هيات مديره تشكل مركزي انجام مي شود .
2. وظايف و اختيارات دفتر نمايندگي ، محدود به اموري است كه به صورت كتبي از سوي تشكل اصلي ابلاغ مي شود .
3. دفتر نمايندگي داراي ماهيت سياستگذاري و تصميم گيري نبوده و صرفا بعنوان يك نهاد اجرايي عمل مي كند . دفتر نمايندگي صرفا مجري طرحها و برنامه هاي ابلاغ شده از سوي هيات مديره تشكل مركزي است .
4. رئيس دفتر نمايندگي از سوي تشكل اصلي منصوب شده و شرح وظايف و اختيارات وي ، در حكم انتصابي قيد مي شود . عزل رئيس دفتر نمايندگي در حيطه اختيارات هيات مديره تشكل مركزي است.
5. رئيس دفتر نمايندگي ، گزارش عملكرد دفتر نمايندگي را به هيات مديره تشكل مركزي ارائه مي كند و در مقابل هيات مديره پاسخگو خواهد بود .
6. نظارت بر فعاليت و عملكرد مالي و اجرايي دفتر نمايندگي ، برعهده هيات مديره و بازرسين تشكل مركزي است .
ماده 5 : شعبه :
شعبه نهادي است كه از تشكل مركزي منفك شده و ارائه خدمات و اجراي اساسنامه تشكل در يك محدوده جغرافيايي مشخص براساس شاخصهاي تقسيمات كشوري را عهده دار مي شود . شعبه در چهارچوب اساسنامه مصوب تشكل مركزي ، مسئول اتخاذ تصميم و اجراي طرح و برنامه درمحدوده فعاليت شعبه خواهد بود .
1. ايجاد شعبه مستلزم داشتن تعداد 50 نفر عضو تشكل در يك محدوده جغرافيايي مشخص مي باشد كه براي تاسيس شعبه اعلام آمادگي كرده و اقدامات مربوط به تشكيل شعبه را پيگيري مي نمايند.
2. شعب توسط هيات مديره و يا هيات اجرايي و بازرسيني كه توسط اعضاي شعبه انتخاب مي شوند، اداره خواهد شد. هيات مديره بعنوان ركن اجرايي شعبه مي باشد و نظارت بر فعاليت شعب ، توسط بازرسيني كه اعضاي شعبه انتخاب مي كنند اعمال مي شود.
3. هيات مديره و بازرسين شعب ،گزارش عملكرد خود را در مجمع عمومي ساليانه شعبه ،براي اعضاي همان شعبه ارائه مي دهند .
4. هيات مديره شعب مي توانند برنامه هاي تشكل مركزي را درمحدوده فعاليت شعبه به اجرا گذاشته و همچنين درچهارچوب اساسنامه ، راسا برنامه هايي را تصويب وبه اجرا درآورند .
5. هيات مديره و بازرسين شعب در مقابل مجمع عمومي تشكل مركزي پاسخگو خواهند بود و موظف به اجراي مصوبات آن هستند .
ماده 6 :
شعب تشكلهاي مردم نهاد درارتباط با تشكل مركزي بر 2 نوع تقسيم بندي مي شوند :
· الف : شعبي كه در مجامع عمومي تشكل مركزي، داراي حق راي و حق انتخاب شدن مي باشند . دراينگونه تشكلها ، هركدام از شعب ، نمايندگاني را جهت شركت در مجامع عمومي تشكل مركزي معرفي مي نمايند.
· ب : شعبي كه درمجامع عمومي تشكل مركزي ، داراي حق راي نمي باشند .
نوع شعب بايد دراساسنامه يا آئين نامه داخلي تشكل مركزي معين شده و مقررات مربوط به نحوه تعامل و همكاري آنها با تشكل مركزي ، توسط هيات مديره تدوين و به تصويب مجمع عمومي تشكل مركزي برسد.
تبصره : تاسيس شعبه صرفا درخصوص تشكلهايي كه داراي ساختار عضوپذير هستند ميسر مي باشد و تشكلهاي هيات امنايي صرفا مي توانند درخصوص تاسيس دفتر نمايندگي اقدام كنند.
ماده 7 :
روند صدور موافقت نامه تاسيس و فعاليت شعب و دفتر نمايندگي :
براي تاسيس دفتر نمايندگي و شعبه ، هيات مديره تشكل مركزي بايد اقدامات زير را انجام دهد :
1. ارائه درخواست تاسيس شعبه يا دفتر نمايندگي توسط هيات مديره تشكل مركزي به مرجع صدور پروانه فعاليت و اخذ معرفينامه براي استانداري يا فرمانداري محل فعاليت شعبه يا دفتر نمايندگي.
2. ارائه مدارك مورد نياز شامل تصوير پروانه فعاليت معتبر ، آگهي ثبت اسامي هيات مديره و بازرسين به تاريخ حداكثر 2 سال اخير و طرح توجيهي درخصوص ضرورت تاسيس شعبه و دفتر نمايندگي .
3. تشكل هاي متقاضي بايد به تكاليف خود در زمينه ارائه گزارش عملكرد مالي و اجرايي ساليانه و برگزاري مجامع عمومي ساليانه ، در طول 2 سال اخير اقدام ، نموده باشند.
4. درخصوص موسسات خيريه و حمايتي ، تاسيس شعبه و دفتر نمايندگي ، مستلزم تعيين حسابرس رسمي مستقل، براي ارزيابي بر عملكردمالي و اجرايي تشكل خواهد بود.
ماده8 :
پس از دريافت مدارك مذكور ، مرجع صدور پروانه فعاليت تشكل مركزي موظف است حداكثر ظرف مدت 10 روز، اتخاذ تصميم نموده و در صورت موافقت ، نسبت به صدور معرفينامه به هيات نظارت ذيربط اقدام نمايد.
ماده 9 :
هيات هاي نظارت استان و شهرستان(استانداريها و فرمانداريها) كه محدوده فعاليت شعبه يا دفتر نمايندگي درآن واقع شده است ، موظف هستند حداكثر ظرف مدت يك ماه از تاريخ دريافت معرفينامه مرجع صدور پروانه فعاليت تشكل مركزي ، به درخواست متقاضيان رسيدگي نموده و درخصوص تشكيل پرونده و اخذ استعلامات اقدام نمايند.
اخذ موافقت هيات هاي مذكور براي تاسيس شعب و دفاتر نمايندگي كليه تشكل ها الزامي است و هيات هاي نظارت موظفند از ادامه فعاليت شعب و دفاتر نمايندگي فاقد مجوز(فاقدموافقت نامه) ، جلوگيري بعمل آورند .
ماده 10 :
براي تاسيس شعب و دفاتر نمايندگي استعلام صلاحيت "سياسي و امنيتي" و "انتظامي و اخلاقي" و "دادگستري" بشرح زير صورت مي پذيرد . مراجع استعلام شونده موظف هستند حداكثر ظرف مدت يك ماه از تاريخ استعلام، پاسخ خود را اعلام نمايند ، عدم وصول پاسخ ظرف مدت يك ماه بمنزله موافقت تلقي مي شود :
- درخصوص دفاتر نمايندگي ، اخذ استعلامات صرفا در خصوص مسئول دفتر نمايندگي انجام مي شود .
- درخصوص شعب ، اخذ استعلامات در خصوص اعضاي هيات مديره ، مديرعامل و بازرسين شعبه انجام مي شود .
ماده 11 :
مدارك لازم براي تشكيل پرونده شعب و دفاتر نمايندگي به شرح زير است :
· يك نسخه تصوير پروانه فعاليت تشكل مركزي
· يك نسخه تصوير آگهي تاسيس و ثبت آخرين تغييرات تشكل مركزي
· معرفينامه مرجع صدور پروانه فعاليت تشكل مركزي
· مصوبه هيات مديره تشكل مركزي براي تاسيس شعبه يا دفتر نمايندگي
· تصوير شناسنامه ، كارت ملي و 3 قطعه عكس مسئول دفتر نمايندگي يا هيات مديره و بازرسين شعب.
ماده 12 :
پس از تاسيس شعبه و يا دفتر نمايندگي ، هيات مديره تشكل مركزي موظف است ؛ مشخصات شعب و دفاتر نمايندگي را در اساسنامه تشكل قيد نموده و تغييرات اساسنامه را در "اداره ثبت شركتها و موسسات غيرتجاري" به ثبت برساند.
ماده 13 :
نظارت بر فعاليت و ارزيابي عملكرد شعب و دفاتر نمايندگي :
شعب و دفاتر نمايندگي موظف هستند گزارش عملكرد مالي و اجرايي ساليانه را به هيات نظارت صادر كننده موافقت نامه فعاليت ارائه نمايند . نظارت برفعاليت و ارزيابي عملكرد شعب و دفاتر نمايندگي تشكلهاي مردم نهاد ، برعهده فرمانداري و استانداري صادركننده موافقت نامه شعبه و دفتر نمايندگي مي باشد .
ماده 14 :
درخصوص شعب و دفاتر نمايندگي "موسسات خيريه و حمايتي" كه در خصوص جمع آوري كمك هاي مردمي فعاليت مي نمايند ، كليه منابع مالي حاصل از فعاليت ، در محل فعاليت شعبه و دفتر نمايندگي، هزينه خواهد شد.
عملكرد مالي اينگونه شعب و دفاترنمايندگي برحسب استانداردهاي حسابداري در دفاتر مالي ثبت مي شود و خدمات ارائه شده به گروه هدف مي بايست در دفاتر مخصوص ، ثبت و نگهداري شود.
ماده 15 :
باعنايت به ماهيت غيرانتفاعي و غيرتجاري تشكلهاي مردم نهاد ، اخذ هرگونه وجه در ازاي واگذاري امتياز شعبه يا دفتر نمايندگي و همچنين انتقال هرگونه وجه از طريق شعب و دفاتر نمايندگي به تشكل اصلي ممنوع بوده و تخلف از اين ماده منجر به ابطال موافقت نامه فعاليت شعبه يا دفتر نمايندگي خواهد شد.
ماده 16 :
دفاتر نمايندگي و شعب داراي اساسنامه مستقل نبوده و كليه فعاليتهاي آنها مستند به اساسنامه تشكل اصلي (تشكل مركزي) انجام مي شود .
ماده 17 :
شعب و دفاتر نمايندگي تشكل ها ، نمي توانند در زيرمجموعه خود ، شعبه يا دفتر نمايندگي ايجاد كنند .
ماده 18 :
انحلال شعب و دفاتر نمايندگي به دو شكل انجام خواهد شد :
انحلال اختياري : انحلال اختياري دفتر نمايندگي و شعبه ، با تصويب مجمع عمومي تشكل مركزي امكانپذير است . درخواست انحلال اختياري مي تواند از سوي دفتر نمايندگي ، شعبه و يا هيات مديره تشكل مركزي به مجمع عمومي پيشنهاد شود.
انحلال اجباري : درصورت عدم رعايت قوانين و مقررات جاري كشور و يا عدم رعايت مفاد اين دستورالعمل از سوي شعب و دفاتر نمايندگي و يا تشكل مركزي ، هيات هاي نظارت مي توانند به موضوع رسيدگي نموده و موافقت نامه شعبه يا دفتر نمايندگي را باطل نمايند.
ماده 19 :
دفاتر نمايندگي و شعب ، داراي پروانه فعاليت و شخصيت حقوقي مستقل نمي باشند و دراين رابطه وابسته به تشكل مركزي خواهند بود . درصورت موافقت با تاسيس شعبه و دفتر نمايندگي ، "موافقت نامه" هيات نظارت استان يا شهرستان ذيربط ، طبق فرم پيوست اين دستورالعمل صادر مي شود.
ماده20 :
موضوع فعاليت شعب و دفاتر نمايندگي ، مطابق با موضوع فعاليت مندرج در پروانه فعاليت تشكل مركزي مي باشد و عنوان آن در موافقت نامه شعبه يا دفترنمايندگي درج خواهد شد . براين اساس مسئولين دفتر نمايندگي و شعب مي بايست از متخصصين و يا ذينفعان مرتبط با موضوع فعاليت تشكل باشند.
ماده 21 :
هيات مديره تشكلهايي كه قصد ايجاد شعبه و دفتر نمايندگي دارند مي بايست مقررات مربوط به روند تاسيس و نظارت بر فعاليت شعب و دفاتر نمايندگي را در قالب "دستورالعمل يا آئين نامه داخلي " تنظيم نموده و پس از تصويب مجمع عمومي تشكل به مورد اجرا گذاشته شود.
ماده 22 :
ايجاد شعبه يا دفتر نمايندگي در خارج از كشور ، مستلزم اخذ مجوز از كميته تخصصي مندرج در ماده 29 تصويب نامه هيات وزيران ، مي باشد و علاوه بر شرايط مندرج در ماده 7 اين دستورالعمل ، مي بايست مدارك زير به دبيرخانه كميته مذكور مستقر در وزارت كشور ارائه شود :
- طرح توجيهي جهت فعاليت در خارج از كشور
- طرح توجيهي مبني بر نحوه تامين منابع مالي و اجرايي موردنياز براي فعاليت در خارج از كشور
- مشخص نمودن گروه هدف و مخاطبين در خارج از كشور
- مشخصات مسئول دفتر نمايندگي يا شعبه .
ماده 23 :
ايجاد شعبه يا دفتر نمايندگي توسط سازمانهاي مردم نهاد خارجي (NGOs خارجي ) در كشور ايران ، مستلزم اخذ مجوز از كميته تخصصي مندرج در ماده 29 تصويب نامه هيات وزيران ، مي باشد . شناسايي NGOs خارجي و صدور مجوز بر اساس شرايط و مدارك ذيل مي باشد :
الف – سازمان در يكي از كشورهاي جهان رسما به ثبت رسيده و داراي ماهيت غيردولتي ، غيرانتفاعي ، غيرسياسي و عام المنفعه باشد .
ب – داشتن اساسنامه و آگهي ثبت (به 2 زبان فارسي و انگليسي) ، به تائيد وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران
ج – عدم مغايرت اهداف و فعاليت ها با قوانين و مقررات جمهوري اسلامي ايران .
د – ارائه پروژه و طرح توجيهي جهت فعاليت در كشور ايران .
ه – يك نسخه گزارش عملكرد و سوابق فعاليتهاي موسسه .
تبصره : ثبت شخصيت حقوقي شعب و دفاتر نمايندگي موسسات مشمول اين ماده ، براساس قوانين و مقررات جاري كشور انجام خواهد شد.
ماده 24 :
كليه تشكلهاي مردم نهاد كه قبل از تصويب اين دستورالعمل ، داراي شعبه يا دفتر نمايندگي بوده و تاكنون نسبت به اخذ مجوز(موافقت نامه) از هيات نظارت محل فعاليت شعبه يا دفتر نمايندگي اقدام ننموده اند ، مي بايست حداكثر ظرف مدت6 ماه ، به دبيرخانه هيات نظارت ذيربط مستقر در استانداري يا فرمانداري محل فعاليت شعبه يا دفتر نمايندگي مراجعه كرده و طبق مقررات اين دستوالعمل ، درخصوص دريافت موافقت نامه شعبه يا دفتر نمايندگي اقدام نمايند.
ماده 25 :
اين دستورالعمل مشتمل بر تعداد 25 ماده ، 2 تبصره و يك پيوست ( نمونه موافقت نامه تاسيس و فعاليت دفتر نمايندگي و شعب تشكلهاي مردم نهاد) در جلسه مورخ 22/8/1395 "هيات نظارت كشور" به تصويب رسيد و براي كليه تشكلهاي مردم نهاد و هيات هاي نظارت لازم الاجراست.
رئيس هيات نظارت كشور
بسمه تعالي
موافقت نامه تاسيس و فعاليت دفتر نمايندگي و شعب تشكلهاي مردم نهاد
باعنايت به درخواست موسسه ......................................................................................... به شماره ثبت........................................ ، مبني بر تاسيس شعبه / دفتر نمايندگي موسسه مذكور در شهرستان / استان .................................................................. و معرفي نامه شماره ............................................................. مورخ .............................................................................. وزارت كشور/استانداري ، موضوع در جلسه شماره .................................... .مورخ ............................... هيات نظارت استان / شهرستان ....................................................................................................... مطرح و با فعاليت شعبه / دفترنمايندگي مذكور موافقت گرديد.
مدت اعتبار اين موافقت نامه از تاريخ صدور به مدت يك سال مي باشد و موضوع فعاليت شعبه / دفترنمايندگي در موضوع ...................................................................................................................................... متمركز خواهد بود.
مشخصات هيات مديره شعبه / يا/ رئيس دفتر نمايندگي : ...........................................................................................................................................................
نشاني شعبه / دفتر نمايندگي : ...........................................................................................................................................................
رئيس هيات نظارت استان/شهرستان
امضا – مهر